Các loại vật dụng như chai, lọ, cốc bằng nhựa sử dụng trên thị trường hiện có ghi những ký hiệu bằng số từ 1 đến 7 trên thân vỏ, hoặc đáy. Ký hiệu bằng số này sẽ cho bạn biết được chất liệu nhựa dùng để tạo ra sản phẩm đó. Nếu có thêm biểu tượng hình tam giác với những mũi tên thì loại nhựa đó có thể tái chế để sử dụng tiếp được.

Vậy những con số đó có tác dụng gì không ? Trong khuôn khổ Series các bài viết về nhựa, Blog bánh xe thấy đây là những kiến thức rất có ích. Bạn hãy dành chút thời gian đọc qua, chúng sẽ giúp bạn thêm kiến thức và sử dụng các sản phẩm nhựa đúng cách, an toàn cho bản thân và gia đình bạn.

Các dòng nhựa theo ký hiệu từ 1 đến 7 gồm:

Số 1. PET hoặc PETE (Polyethylene terephthalate)

Đây là một trong những loại nhựa thông dụng nhất, được sử dụng để làm vỏ chai nước khoáng, nước ngọt, nước trái cây, hộp nhựa, vv… Loại nhựa này được đánh giá là khá an toàn và không gây ra những tác hại xấu cho sức khỏe nên có thể dùng để chứa đựng thực phẩm. Tuy nhiên khi tiếp xúc với nhiệt từ nước nóng hoặc môi trường nhiệt độ cao nhựa PET có thể rò rỉ ra các chất độc hại cho cơ thể con người như kim lọai antimony và ôxít chì. Các chai nhựa bằng nhựa PET cũng được khuyến cáo là không nên tái sử dụng nhiều lần do bề mặt xốp của nó làm cho khó rửa sạch và vi khuẩn có thể tích tụ. Nhựa PET được tái chế rất dễ dàng

Số 2. HDPE (High-density polyethylene) ~ nhựa có tỷ trọng PE cao

Hầu hết các bình sữa cho trẻ em, chai dựng sữa, nước trái cây, hoặc chai chứa các loại nước tẩy rửa, dầu gội đầu, nước rửa chén, sữa tắm… đều là nhựa HDPE. Tất cả các thùng nhựa được dùng riêng cho bảo quản thực phẩm sẽ được làm từ chất liệu này. Tuy có màu đục nhưng loại nhựa này được xem là an toàn, vi khuẩn khó tích tụ do bề mặt khá trơn láng. Tái chế nhựa PE cũng rất đơn giản nhưng cũng hạn chế hơn nhựa PET do một số nhà máy chỉ nhận tái chế HDPE thuần (loại không màu).

Số 3. PVC (Polyvinyl chloride) – ký hiệu là chữ V

Nhựa này có thể dùng làm áo mưa, vật liệu xây dựng (ống nước), mảnh nhựa hoặc hộp nhựa, màng co các loại chai, bình bằng nhựa, các loại màng plastic bọc thức ăn, chai đựng dầu ăn, đường ống dẫn nước, vỏ bọc dây cáp điện, vv…

Nhựa PVC giá rẻ, có độ dẻo cao, song khả năng chịu nhiệt rất thấp – chỉ chịu được 81°C. Trong thành phần của nhựa PVC có chứa phthalat – một trong những hợp chất hóa học gây nên sự dậy thì sớm ở trẻ em. Nguy hiểm hơn, nhựa PVC có chất vinylchorid, thường được gọi là VCM có khả năng gây ung thư (phát hiện năm 1970). Vì vậy, loại nhựa này được xem là không an toàn khi đựng thực phẩm đặc biệt là nước hoặc đồ ăn nóng.

Hiện nay đã nhựa PVC đã bị tẩy chay bởi rất nhiều hãng sản xuất thực phẩm và đồ gia dụng. Thông thường chỉ có thấy nhựa PVC dùng cho công nghiệp mà nhựa PVC cũng chẳng mấy khi được chấp nhận trong các chương trình tái chế.

Số 4. LDPE (Low-density polyethylene hay LDPE) ~ nhựa có tỷ trọng PE thấp

Thường đươc sử dụng để làm các loại túi nhựa đựng hàng tạp hóa dây buộc, vỏ đĩa CD, vỏ ổ đĩa cứng, các loại chai có thể bóp, một số loại chai nhựa, giấy gói thực phẩm, hộp đựng thực phẩm, vv… Ứng dụng nhiều nhất là làm túi nhựa Nylon dùng mua, bao gói hàng hóa.

LDPE ít độc hại hơn PVC và được xem là khá an toàn. Do đặc tính khó phân hủy cả LDPE và HDPE không được khuyến khích sử dụng. Thậm chí một số thành phố Mỹ còn cấm sử dụng túi Nylon làm bằng LDPE và HDPE.

Số 5. PP (Polypropylene)

Nhựa PP được xem là loại nhựa tốt nhất  và an toàn nhất trong 7 loại nhựa. Nếu bạn muốn dùng hộp nhựa để đựng nước và thực phẩm thì nên chọn những loại hộp có ký hiệu số 5 để đảm bảo I không có những hóa chất độc hại nào thôi nhiễm vào thực phẩm. Hộp sữa chua, chai đựng nước lọc, lọ đựng thuốc, chai đựng nước si rô hoặc nước sốt cà chua, tương ớt, ống hút… đều dùng nhựa PP.

Hộp nhựa PP có thể dùng được trong lò vi sóng vì nhựa PP có khả năng chịu nhiệt tới 130°C. Loại nhựa này được xem là an toàn, rất dễ tái chế và ngày càng được chấp nhận bởi chương trình tái chế.

Số 6. PS (Polystyrene hay còn được biết dưới tên Styrofoam nhựa xốp)

Nhựa số 6 được sử dụng đề làm ra các ly, hộp, đĩa thức ăn nhanh (loại chỉ dùng 1 lần) hay các hộp thức ăn mang về. Chúng có khả năng chịu nhiệt và lạnh cao. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chứng minh được khi ở nhiệt độ cao loại nhựa này có khả năng thôi nhiễm ra các chất hóa học độc hại vì vậy với nhiệt độ cao thì người ta đã hạn chế sử dụng loại nhựa này để đựng thực phẩm. Bên cạnh đó, cũng không dùng để đựng thực phẩm có chất acid mạnh, chất kiềm mạnh, vì sẽ phân giải ra chất polystyren có hại cho cơ thể.

Do đó, trừ trường hợp bất khả kháng bạn cần tránh xa các loại đồ nhựa mang ký hiệu số 6. Bạn nên mang theo bát/ hộp bằng nhựa PP hoặc sứ nếu như cần mua đồ ăn nóng. Nhựa PS không được các nơi tái chế chấp nhận do sẽ sinh ra khí CFC gây hiệu ứng nhà kính vì làm thủng tầng Ozon và làm ô nhiễm nguồn nước và không khí.

Số 7. Các lọai nhựa khác

Các loại nhựa được đánh số 7 được làm từ một loại nhựa khác với 6 loại kể trên. Trong số các loại nhựa số 7 này có nhựa PC (Polycarbonat), Nhựa PC chịu được nhiệt độ cao nên được dùng làm nắp, bình, chai chứa thực phẩm cần tiệt trùng. Tuy nhiên nhựa PC chứa bisphenol-A (BPA) rất nguy hại nếu bị phôi nhiễm vào thực phẩm vì:

• BPA làm cho não của động vật sơ sinh phát triển bất thường. Chỉ cần một liều nhỏ BPA cũng có thể gây ảnh hưởng lên bào thai và trẻ nhỏ, làm thay đổi chức năng của hệ miễn dịch, gây rối loạn hành vi và khả năng nhận thức, về lâu dài nó sẽ làm tổn thương não bộ.
• Bên cạnh đó, BPA bắt chước vai trò estrogen và làm biến đổi khả năng sinh sản của tử cung. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh BPA có liên quan trong việc làm suy giảm ham muốn tình dục, gây liệt dương và hư hỏng ADN của tinh trùng.

Rất may là trên thị trường hiện nay rất hiếm gặp những loại hộp đựng thực phẩm, các đồ gia dụng làm từ loại nhựa số 7 này do đa phần chúng được sử dụng trong công nghiệp: vỏ điện thoại, máy tính. Bạn tuyệt đối không dùng nhựa PC và các dòng nhựa số 7 để chứa đựng và bảo quản thực phẩm vì chúng có khả năng gây ra những tác hại không tốt cho sức khỏe.

Cách lựa chọn và sử dụng hộp nhựa đúng cách

Khi lựa chọn đồ nhựa gia dụng, đặc biệt là dùng đựng nước hoặc thực phẩm, bạn cần hết sức thận trọng và xem xét kỹ lưỡng những con số được đánh dấu dưới đáy của các loại chai, hộp nhựa:

• Các hộp đựng thực phẩm bằng nhựa số 2, 4, 5 (thuộc nhóm PE (polyethylen) và PP (polypropylen) thường được coi là an toàn và là loại thích hợp dể đựng thực phẩm.
• Loại nhựa số 1 chỉ được xem là an toàn nếu sử dụng 1 lần.
• Các loại nhựa số 3, 6, 7 không nên hoặc hạn chế sử dụng bởi nguy cơ thôi nhiễm hóa chất là rất lớn, đặc biệt loại nhựa số 7 còn thôi nhiễm BPA.

Việc sử dụng các hộp thuộc dòng nhựa số 2, 4 và 5 cũng cần tuân theo đúng các chỉ dẫn sau:

• Không sử dụng hộp nhựa để đựng thực phẩm ở nhiệt độ cao (như nước sôi, thức ăn nóng,…) để tránh các chất có hại thôi nhiễm vào nước và thực phẩm. Vì ở nhiệt độ cao, các thành phần phụ gia nhất định trong nhựa cũng có thể thôi nhiễm vào thực phẩm gây hại cho người sử dụng lâu dài. Nên để nguội thực phẩm trước khi cho vào bảo quản trong hộp nhựa, còn khi dùng thực phẩm nóng thì nên dùng các vật đựng bằng sứ hoặc thủy tinh.
• Hộp nhựa dù là có khuyến nghị dùng được cho lò vi sóng (trên hộp có ghi nhãn microwave- safe hay microwavable) thì bạn cũng không dùng để nấu, hâm nóng hay rã đông thực phẩm trong lò vi sóng. Hộp có thể vẫn nguyên lành không bị nứt, vỡ khi quay trong lò, nhưng qua thời gian sử dụng và quay trong lò nhiều lần thì hộp nhựa sẽ bị lão hóa và có thể thôi nhiễm hóa chất ra thực phẩm. Để an toàn 100%, khi sử dụng lò vi sóng thì bạn chỉ nên dùng hộp, bát, đĩa bằng sứ để bảo đảm an toàn cho sức khỏe gia đình mình.
• Vệ sinh hộp nhựa đúng cách: Đối với hộp đựng thực phẩm có dầu mỡ, hãy dùng khăn giấy để lau sạch vết dơ và dầu mỡ bám trên đó, sau đó rửa lại với nước rửa chén và tráng qua nước sạch để tránh trầy xước tạo chỗ trú cho vi khuẩn. Không dùng nước sôi để tráng hộp nhựa vì khi đó các chất độc có điều kiện thôi nhiễm ra bên ngoài.